Aktualności

XXIV Międzynarodowy Festiwal Piosenki Greckiej w Zgorzelcu

W dniach 22-24 lipca odbył się w Zgorzelcu XXIV Międzynarodowy Festiwal Piosenki Greckiej. Tradycyjnie do nadgranicznego miasta zawitali wszyscy, którzy czują się związani z kulturą grecką. Było to święto wszystkich Greków zamieszkujących Zgorzelec i okolice jak i tych, którzy są związani z tym miejscem zarówno w Polsce, Grecji, Niemczech jak i innych krajach całego świata.

Część oficjalna Festiwalu rozpoczęła się tradycyjnie w piątek w parku im. Ignacego Paderewskiego przy pomniku upamiętniającym 6500 żołnierzy IV Korpusu Armii Greckiej którzy w latach 1916-1919 przebywali na terenie dzisiejszego Zgorzelca (ówczesna część Görlitz). Tegoroczne uroczystości rozpoczął barwny korowód zespołu taneczno-muzycznego "Genitsaries kie Bules" z partnerskiego miasta Naoussa z Grecji.

Po odegraniu hymnów państwowych Grecji i Polski okolicznościowe przemówienia wygłosili Dyrektor Festiwalu Nikolaos Rusketos, Burmistrz Miasta Zgorzelec Rafał Gronicz i Zastępca Burmistrza Naoussy Dora Baltatzizu. Na zakończenie Małą Doksologię celebrował proboszcz parafii prawosławnej w Zgorzelcu ks. Marek Bonifatiuk. Kolejnym punktem piątkowego dnia była „Grecka Biesiada” w tawernie „Naoussa”.

Na scenie miejskiego amfiteatru przez cały weekend królowała grecka i polska muzyka. Zespół muzyczny Nikolasa Rusketosa – „Orfeusz” obchodził 40-lecie pracy artystycznej. Gośćmi specjalnymi Festiwalu byli Stachursky oraz Don Wasyl i Cygańskie Gwiazdy. W tym roku festiwal uświetnił swą obecnością budzący zachwyt swoimi występami zespół "Genitsaries kie Bules". Podobnie jak w poprzednich latach dużą popularnością cieszył się konkurs o Grand Prix Festiwalu. Zwyciężczynią tegorocznego konkursu została Eliza Sacharczuk z Białegostoku.

W czasie swego pobytu oficjalna delegacja z partnerskiego miasta Naoussa na czele z Zastępcą Burmistrza Naoussy Dorą Baltatzizu, Przewodniczącym Rady Miasta Kostasem Hatzistyllisem i artystami zespołu taneczno-muzycznego odwiedziła Parafię Prawosławną w Zgorzelcu.

W niedzielę w dolnej kondygnacji nowobudowanej cerkwi świętych Konstantyna i Heleny grecką delegację przywitał proboszcz ks. Marek Bonifatiuk. Zapoznał po krótce gości ze specyfiką miejscowej społeczności prawosławnej, która od swych początków jest związana grekami i Grecją. Na ręce Pani Burmistrz wręczył ikonę i skromne prezenty związane z Cerkwią Prawosławną w Polsce. Pani Dora Baltatzizu przekazała upominki związane z miastem Naoussa. Zapewniła też, że poinformuje władze swego miasta o trudach prawosławnej społeczności zgorzeleckiej związanych z budową nowej świątyni. Na koniec Grecy odwiedzili jeszcze drewnianą cerkiew, która w niedziele z powodu swych małych rozmiarów coraz częściej jest mniej użytkowana. Zachwycili się jej pięknem i prostotą.

         Kolejny Festiwal Piosenki Greckiej w Zgorzelcu był świadectwem ciągłego trwania greckiej kultury w mieście nad Nysą Łużycką.

ks. Marek Bonifatiuk

foto: Jan Jędrzejczyk

ŚWIĘTO PARAFIALNE W ZGORZELCU

Dnia 21 maja zgorzelecka wspólnota obchodziła pamięć swych niebiańskich patronów, świętych cesarza Konstantyna i matki jego cesarzowej Heleny. W tym dniu przypadło też XX-lecie istnienia dotychczasowej parafialnej cerkwi. Dwadzieścia lat temu dzięki zaangażowaniu abp. Jeremiasza, ks. Bazylego Sawczuka proboszcza jeleniogórskiej parafii i zgorzeleckich Greków udało się wznieść niewielką świątynię. Znów po niemalże stu latach w mieście nad Nysą Łużycką odrodzono prawosławne życie. Cerkwi, która mimo różnych politycznych zawirowań w obecnym świecie zgodnie jednoczy Polaków, Greków, Ukraińców, Rosjan, Serbów, Bułgarów, Gruzinów, Białorusinów, Mołdawian, Niemców, Słowaków, Czechów i Holendrów.

Tegoroczne uroczystości miały wyjątkowy charakter. Po raz pierwszy w nowobudowanej cerkwi na dolnej kondygnacji abp. Jerzego przewodniczył Boskiej Liturgii. Asystowali mu dziekan dekanatu lubińskiego ks. mitrat Sławomir Kondratiuk z Zimnej Wody, ks. prot. Sławomir Sorokanycz ze Studzionek, ks. prot. Bogdan Repeła z Lubina, ks. Mariusz Kiślak z Wałbrzycha i Cieplic, ks. prot. Marek Bonifatiuk miejscowy proboszcz, ks. protodiakon Mieczysław Oleśniewicz z Wrocławia i duchowni z sąsiednich Czech ks. prot. doc. ThLic. Pavel Milko z Mělníka nad Łabą, ks. prot. Michal Hryha z Jablonca nad Nisou.

Świąteczną Liturgię poprzedziło powitanie arcypasterza dokonane przez przedstawicieli rady parafialnej; Aleksandrę Veer i Alexandra Molchanovogo i zgorzeleckiego proboszcza.

Po przeczytaniu ewangelicznych perykop do licznie przybyłych w ten dzień abp Jerzy zwrócił się z homiletycznym słowem. Hierarcha przypomniał zebranym postać patronów świątyni, świętych cesarza Konstantyna i jego matki cesarzowej Heleny. Wspomniał o św. apostole Janie Teologu, którego pamięć była w tym dniu czczona. Zwrócił uwagę zgromadzonym na szczególne oddanie św. ap. Jana, którego sam Pan nazwał „umiłowanym uczniem”. W homilii ukazał na zbieżność powołania apostoła Pawła i św. Konstantyna. Mówiąc o świętym cesarzu, mądrości jego rządów i płynącej z ich odpowiedzialności za poddanych, ukazał je jako przykład rządzenia dla współczesnych. Nawiązał do agresji Rosji na Ukrainę, straszliwych ofiarach i cierpieniu nie tylko ludzi, ale też zwierząt i całej przyrody. Wojny dziwnej i niepojętej. Do zgromadzonych matek z dziećmi, uchodźców z Ukrainy zwrócił się z pocieszającym słowem, że Wielki Piątek zawsze się kończy i następuje Pascha – Wielkanoc. Do miejscowych Greków przemówił w ich ojczystym języku. Mówił o trudzie budowy cerkwi, związkach parafii z Grecją, wspomniał nieżyjącego już przełożonego monasteru Paraklitu w Attyce o. archimandrytę Tymoteusza (Sakkas). Mówił o jego nadziei na wybudowanie właśnie na granicy Polski i Niemiec cerkwi, która swym bizantyjskim wyglądem będzie gromadzić wiernych i świadczyć o świętości prawosławia.

Śpiew miejscowego chóru parafialnego pod dyrekcją Oresta Kuropki upiększał nabożeństwo, napełniając surowe, betonowe wnętrze delikatnością prawosławnej modlitwy.

Po krótkiej doksologii z arcypasterskim słowem zwrócił się do zebranych abp Jerzy. Podziękował on proboszczowi, jego rodzinie i wiernym za trudy położone w budowaniu prawosławia na najbardziej na zachód wysuniętych rubieżach Polski. Stwierdził, że ma nadzieję na ukończenie budowy cerkwi mimo istniejących przeciwności. Wyraził wyrazy współczucie parafii z powodu włamania i kradzieży jaka miała miejsce cztery dni przed świętem.

Arcybiskupowi, księżom, dyrygentowi, chórowi, parafianom i zaproszonym gościom podziękował w krótkim słowie ks. Marek Bonifatiuk.

W święcie parafialnym uczestniczyli: Starosta Powiatu Zgorzeleckiego Artur Biliński, Etatowy Członek Zarządu Starostwa Powiatowego Ireneusz Owsik, Zastępca Burmistrza Zgorzelec Radosław Baranowski, Zastępca Wójta Gminy Zgorzelec Marek Wolanin, Przewodniczący Rady Miasta i Gminy Olszyna Wiesław Wypych, Dyrektor PGE GiEK Oddział Kopalnia Węgla Brunatnego „Turów” Sławomir Wochna, Starszy Cechu Rzemiosł Różnych w Zgorzelcu Franciszek Wurszt, przedstawiciele służb mundurowych str. kpt Grzegorz Fleszar Zastępca Komendanta Powiatowego Państwowej Straży Pożarnej w Zgorzelcu i ppor SG Przemysław Gajda, który reprezentował Panią ppłk SG Julię Mandecką Komendanta Placówki SG w Zgorzelcu. Nie zabrakło też budowniczych cerkwi braci Mariana i Jana Stolarzy i przyjaciół zgorzeleckiej parafii.

Po nabożeństwie na placu cerkiewnym parafianie przygotowali poczęstunek wszystkim uczestnikom uroczystości. Szczególne podziękowania należą się Państwowej Straży Pożarnej w Zgorzelcu i Nikosowi Rusketosowi Prezesowi Związku Greków w Polsce „DELTA” z siedzibą w Zgorzelcu.

W radosnej, duchowej atmosferze przez długie godziny wszyscy radowali się tym cudownym wydarzeniem i możliwością bezpośredniej rozmowy z abp Jerzym, jak i przybyłymi na ten dzień duchownymi.  Był to błogosławiony czas dla wszystkich uczestników święta.

ks. Marek Bonifatiuk

Uchwała Soboru Biskupów PAKP ws. wojny w Ukrainie

za: www.orthodox.pl, 22.03.2022

Wyciąg z uchwały Św. Soboru Biskupów Św. Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego

Nr 348 pkt 4 z dnia 22 marca 2022 roku.

Święty Sobór Biskupów Św. Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, po zapoznaniu się z aktualną sytuacją religijno – społeczną w Ukrainie, oświadcza:

„24 lutego 2022 r., niespodziewanie, nastąpiła inwazja wojsk rosyjskich na ziemie Ukrainy, które rozpoczęły działania wojenne. Nastał trudny czas bratobójczych walk, trwających po dzień dzisiejszy. W ich wyniku nastąpiło zburzenie normalnego życia obywateli, ginie wielu niewinnych ludzi, postępuje degradacja życia cerkiewnego i społecznego. Niszczone są dobra materialne: świątynie, zabytki, infrastruktura krytyczna i budynki mieszkalne.

Wojna, sama w sobie, jest dużym doświadczeniem w życiu społeczeństw. Ukraina i wszyscy ludzie pokoju przeżywają wielki ból; przelewana jest bratnia krew, podobnie do krwi Abla w wyniku zabójstwa popełnionego przez jego brata Kaina.

Miliony obywateli Ukrainy opuszczają swoją ojczyznę. Naród cierpi, znajduje się w rozterce i jest zagubiony.

Tak jak w Starym Testamencie i dzisiaj Bóg woła do wszystkich uczestników działań wojennych: „Głos krwi twego brata woła do mnie z ziemi” (Rdz. 4,10).

Święty Sobór Biskupów Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, kierując się tą biblijną prawdą, zwraca się z wezwaniem do władz Federacji Rosyjskiej, na czele z prezydentem, o zaprzestanie działań wojennych w Ukrainie, postrzegając je jako niegodziwe i niepojęte. Trudno bowiem zrozumieć powody, dla których dwa bratnie, prawosławne, słowiańskie narody walczą ze sobą. Nie niszczmy tego, co pozostawili nam Ojcowie i Matki, począwszy od chrztu św. księcia Włodzimierza.

Święty Sobór Biskupów wyraża wdzięczność Jego Eminencji, Wielce Błogosławionemu Sawie, Prawosławnemu Metropolicie Warszawskiemu i całej Polski za wcześniejsze skierowanie listu do Jego Świątobliwości Patriarchy Moskiewskiego i całej Rusi Cyryla z apelem o przyczynienie się do zakończenia działań wojennych prowadzonych przez armię rosyjską w Ukrainie i wyrażenie swojego sprzeciwu wobec przelewu krwi.

Nasza modlitwa, jako najmocniejszy oręż duchowy, towarzyszy wszystkim, którzy ją wznoszą do Pana Pokoju. Uczyńmy wszystko, co w naszej mocy, by brat nie zabijał brata.

Jednocześnie, Św. Sobór Biskupów dziękuje PT. Duchowieństwu i Wiernym naszej Cerkwi za szeroką, wszechstronną pomoc okazywaną uchodźcom z Ukrainy – duchową i materialną. Jest ona pokaźna. Do wszystkich kierujemy wyrazy naszego uznania i wdzięczności. Bóg zapłać!

Z zakresem pomocy okazywanej Ukrainie przez naszą Cerkiew można zapoznać się na stronie Prawosławnego Metropolitalnego Ośrodka Miłosierdzia „ELEOS” – jednostki cerkiewnej zajmującej się działalnością charytatywną oraz na portalach internetowych poszczególnych diecezji.

“Wielki i Mocny Boże obdarz Ukrainę i wszystkich nas pokojem!”

Odezwa abp. Jerzego do wiernych i duchowieństwa diecezji ws. pomocy uchodźcom z Ukrainy

Kancelaria Prawosławnego Arcybiskupa Wrocławskiego i Szczecińskiego, 05.03.2022

Drodzy Ojcowie, Bracia i Siostry!

Po zapoznaniu się z raportem relacjonującym Wasze inicjatywy i działania na rzecz okazywania pomocy uchodźcom wojennym z Ukrainy, pragnę wyrazić Wam swoją głęboką wdzięczność. Jako ordynariusz diecezji i zwykły człowiek, jestem z Was bardzo dumny. Pomimo, że sami odczuwamy braki kadrowe w diecezji, Wasze dodatkowe zaangażowanie w niesieniu pomocy potrzebującym jest godne najwyższego uznania. Niech Bóg Wam we wszystkim wynagrodzi stokrotnie!

Wierzę, że Wielki Post, który rozpoczyna się już w poniedziałek, doda Wam sił, abyście nie ustawali w tym zbawiennym trudzie. Duchownych proszę także o intensywną posługę duszpasterską, cierpliwość w licznych sakramentach spowiedzi, empatię i zrozumienie każdego człowieka. Czasy są bardzo trudne, dlatego wszyscy powinniśmy dawać z siebie wszystko, nie szczędząc sił.

W przededniu Wielkiego Postu proszę Was również o wybaczenie moich grzechów i przewinień. Wiernych diecezji proszę o wybaczenie ich także duchowieństwu.

Wybaczcie nam grzesznym! Niech Bóg wybaczy!

+Jerzy

Arcybiskup Wrocławski i Szczeciński

Ponad 100 ton pomocy humanitarnej wysłano na Ukrainę – podsumowanie 20 dni akcji pomocowej

ks. Igor Habura, 16.03.2022

Od pierwszego dnia wojny, po otrząśnięciu się z szoku i niedowierzania wierni i duchowieństwo, liczącej zaledwie 45 parafii, Prawosławnej Diecezji Wrocławsko-Szczecińskiej ruszyli na pomoc Ukraińcom.

W czwartek 24 lutego, kilka godzin po wybuchu walk, w pierwszym odruchu zebrano się w Cerkwiach i sprawowano „molebny” – nabożeństwa błagalne w intencji pokoju i ofiar wojny. W każdej parafii zadawano sobie te same pytania – co możemy zrobić? Jak pomóc?

Już drugiego dnia rano pierwsze grupy wiernych i utworzone przez nich kolumny samochodów ruszyły na polsko-ukraińską granicę, aby zabrać uchodźców i przyjąć ich w domach prawosławnych wiernych.

Następnie w całej diecezji rozpoczęto organizację przycerkiewnych punktów pomocowych. Jeden z nich powstał przy wrocławskiej katedrze, gdzie do dnia dzisiejszego wrocławskie Siestryczestwo im. św. Wielkiej Męczennicy Barbary pomogło ponad tysiącu osób.

W kolejnych dniach koordynacją pomocy, zbiórek i transportów zajął się Prawosławny Ośrodek Miłosierdzia Diecezji Wrocławsko-Szczecińskiej ELEOS. Do tej pory przez ELEOS wysłano 20 busów (codzienne odjeżdża jeden) i 4 tiry z pomocą humanitarną. Dodatkowo bardzo wiele parafii organizuje własne transporty korzystając z własnych lub użyczanych pojazdów. Łącznie w ciągu 20 dni wojny wysłano 50 transportów z ponad 100 tonami pomocy humanitarnej.

Oprócz tego z błogosławieństwa Ordynariusza Diecezji abp. Jerzego na potrzeby uchodźców, głównie kobiet i dzieci, przeznaczono trzy diecezjalne ośrodki. Parafialny dom wypoczynkowy w Wałczu gości 30 osób, Dom św. Elżbiety w Sokołowsku 23 osoby a Prawosławny dom opieki św. Stefana w Cieplicach 46 osób. Wraz z upływem czasu te liczby ciągle rosną.

Wśród prawosławnych parafii ziem zachodnich nie brakuje również innych inicjatyw. Parafia w Szczecinie przy współpracy z zaprzyjaźnioną kancelarią udziela darmowej pomocy prawnej uchodźcom, a ukraińskojęzyczni prafianie-lekarzę świadczą pomoc medyczną. Innym przykładem jest parafia św. Mikołaja w Świdnicy, która organizuje bezpłatny, szybki kurs języka polskiego dla uchodźców z Ukrainy. Kolejnym wyrazem działania na rzecz uchodźców jest uruchomienie punktu duszpasterskiego – kaplicy w Lesznie (woj. Wielkopolskie) dla obecnej tam wspólnoty Ukraińców.

Oprócz tych, wiadomych i koordynowanych przez parafie akcji pomocowych należy wspomnieć również niezliczoną ilość prywatnych aktów chrześcijańskiej miłości okazywanej uchodźcom przez prawosławnych wiernych Diecezji Wrocławsko-Szczecińskiej. Tysiące osób znalazło nowy, tymczasowy dom w mieszkaniach naszych wiernych. Oprócz tego, pomimo codziennych obowiązków, które przecież nie ustały wraz z początkiem wojny, angażują się we wszystkie możliwie inicjatywy pomocowe. Działają w punktach recepcyjnych, w jadłodajniach, sortowniach darów, udzielają wszelkiej możliwej i często również tej niemożliwej pomocy. Duchowni oprócz niezwykle ważnej modlitwy, służą pomocą psychologiczną, organizują i koordynują akcje pomocowe, odwiedzają ośrodki, w których przebywają uchodźcy. Często są pierwszymi uszami, które wysłuchują okropnych i przerażających opowieści uciekinierów wojennych.

Patrząc na ubiegłe już 21 dni wojny można zauważyć, że wierni Prawosławnej Diecezji Wrocławsko-Szczecińskiej zdali egzamin praktyczny z chrześcijaństwa bowiem, według słów Ewangelii czytanej w przededniu Wielkiego Postu:

„Byłem głodny, a daliście Mi jeść; byłem spragniony, a daliście Mi pić; byłem przybyszem, a przyjęliście Mnie; byłem nagi, a przyodzialiście Mnie; byłem chory, a odwiedziliście Mnie; byłem w więzieniu, a przyszliście do Mnie” Mt 25,35-36.

MIĘDZYNARODOWA EKUMENICZNA MODLITWA O POKÓJ W UKRAINIE

Most łączący polski Zgorzelec i niemiecki Görlitz stał się 1marca miejscem modlitwy czterech wyznań zamieszkujących oba miasta. Polacy, Niemcy, Ukraińcy, Rosjanie, Rumuni, Białorusini oraz przedstawiciele innych narodowości stanęli z zapalonymi świeczkami w rękach, by wspólnie w trzech językach modlić się za pokój i zaprzestanie działań wojennych w Ukrainie.  Modlono się za ofiary obu stron konfliktu, za rannych, cierpiących, za tych którzy musieli opuścić swoje domy i uciekać z ojczyzny. Mieszkańcy Europa Miasta Zgorzelec – Görlitz w duchowy sposób wyrazili swe współczucie obywatelom Ukrainy, którzy zostali dotknięci skutkami agresji wojsk Federacji Rosyjskiej.

W modlitewnym spotkaniu uczestniczyli duchowni kościoła katolickiego, luterańskiego a prawosławnych reprezentował proboszcz zgorzeleckiej parafii ks. Marek Bonifatiuk

W modlitwie uczestniczyli także włodarze miast: Görlitz – Octavian Ursu i Zgorzelca – Radosław Baranowski.

Modlitwa o pokój w Ukrainie i całym świecie szczególnie brzmiała w miejscu, które przez dłuższy czas było granicą dzielącą dwa zantagonizowane narody, które obecnie żyją pokojowo i wspólnie tworzą Europejskie Miasto Zgorzelec – Görlitz.

W cerkwi parafialnej w Zgorzelcu codziennie jest odprawiane nabożeństwo  o pokój w Ukrainie, a proboszcz i parafianie starają się pomagać licznie przybyłym do nadgranicznego miasta bieżancom z Ukrainy.

Z BRATERSKĄ WIZYTĄ W GRECJI

         W dniach 4-11 listopada br. z błogosławieństwa abp. Jerzego i ks. archimandryty Mojżesza w monasterze Paraklitu w Grecji przebywali przedstawiciele diecezji, ks. Mariusz Kiślak i ks. Marek Bonifatiuk proboszcz parafii w Zgorzelcu.

         Wizyta była kontynuacją długoletniej współpracy pomiędzy klasztorem a Prawosławną Diecezją Wrocławsko-Szczecińską.

         Tegoroczny wyjazd był obarczony trudnościami technicznymi i medycznymi wynikającymi z pandemii koronowirusa. Do ostatniego tygodnia, a nawet ostatniego dnia przed wylotem nie było wiadomym czy wyjazd dojdzie do skutku. Dzięki Bogu wszystko odbyło się zgodnie z planem.

         Oprócz wyżej wymienionych księży w wyjeździe brał udział ks. Adam Dzienisiuk z Bielska Podlaskiego i trzy osoby świeckie.

         Na lotnisku w Atenach polską grupę przywitał ks. hieromnich Atanazy (pochodzący z podlaskiego Kropiwna). Jadąc do monasteru goście mogli naocznie przekonać się o skutkach wielkich pożarów które latem trawiły Grecję. W czasie lotu nad wyspą Evią widzieli skutki ogromnego zniszczenia jakie dokonał w jej północnej części szalejący żywioł. Podczas pobytu nieraz słyszeli słowa Greków, którzy z wielką wdzięcznością wypowiadali się o polskich strażakach (około 300-tu), którzy brali aktywny udział w gaszeniu tych pożarów.

W monasterze goście zostali bardzo ciepło przyjęci przez mnichów.

Głównym celem wyjazdu była pomoc przy zbiorach oliwek i uczestniczenie w życiu liturgicznym klasztoru.

         W niedzielę po Boskiej Liturgii w głównym archondikonie klasztoru odbyło się oficjalne spotkanie z ihumenem monasteru ojcem archimandrytą Mojżeszem. W czasie rozmowy przełożony wyraził podziękowanie abp. Jerzemu za pobłogosławienie tego wyjazdu. Podziękował za modlitwy i więź z Arcybiskupem jaka istnieje od czasów jego studiów teologicznych w Grecji w latach dziewięćdziesiątych. Wspomniał swego poprzednika archimandrytę Tymoteusza i abp. Jeremiasza, ich braterskie relacje i kontakty jakie za ich czasów zaczęły się rozwijać pomiędzy klasztorem i polską diecezją. Wyraził też chęć odwiedzenia Diecezji Wrocławsko – Szczecińskiej, gdy sytuacja epidemiologiczna się uspokoi. Proboszcz parafii w Zgorzelcu zaprosił ojca Mojżesza z braćmi na obchody dwudziestolecia parafii. 

         Pobyt w monasterze oprócz posłuszania (pracy-powierzonych obowiązków) i rozmów z mnichami koncentrował się na życiu liturgicznym. Polskiej grupie dane było uczestniczyć nie tylko w codziennych nabożeństwach cyklu dobowego, ale też w agrypniji (całonocne czuwanie). Całonocne nabożeństwo (od 20:00 do 4:30) było sprawowane z niedzieli na poniedziałek (8 listopada), kiedy to Grecki Kościół czcił pamięć św. Archanioła Michała i wszystkich mocy niebieskich. Możliwość uczestniczenia w takim nabożeństwie było wielką ucztą duchową.

         Księża, pamiętając o wcześniejszym ihumenie archimandrycie Tymoteuszu i jego oddaniu diecezji Wrocławskiej i Szczecińskiej odsłużyli nad jego mogiłą panichidę. To dzięki jego pomocy w znacznej części, została zbudowana plebania i rozpoczęto budowę murowanej cerkwi. Trzykrotnie też gościł w zgorzeleckiej parafii i nieustannie modlił się o jej rozwój.

         W czasie pobytu mnisi zorganizowali grupie dwie wycieczki. W niedzielę odwiedzili położony niedaleko monasteru Paraklitu żeński Isihastirion Przemienienia Pańskiego w Milesi, którego założycielem i domownikiem był święty Porfiriusz Kawsokaliwita.

W poniedziałek po krótkim odpoczynku po całonocnym nabożeństwie ojcowie przygotowali wyjazd ukazujący świętości prawosławia, atrakcje krajobrazowe i historyczne znajdujące się w Atenach i okolicach.

Pierwszym z klasztorów jaki odwiedzili był pochodzący z X wieku Monaster Pantokrator w Penteli. Tam mogli pokłonić się relikwiom 179 mnichów, którzy w 1680 roku w Wielkanoc ponieśli śmierć od tureckich żołdaków. Niewątpliwą atrakcją była średniowieczna jak i współczesna architektura tego żeńskiego klasztoru.

Drugą atrakcją była pobliska jaskinia Koutouki której ogólna długość korytarzy (dostępnych turystom) wynosi ponad 350 metrów.

Kolejnym punktem w poniedziałkowej wyprawie był położony z drugiej strony gór żeński klasztor Kiesariani którego historia sięga roku 1100. Malowniczo położony na zboczu gór urzekł zwiedzających bizantyjską architekturą jak i gościnnością ihumeni i sióstr.

Po wizycie w klasztorze dane było wszystkim udać się do nieodległej cerkwi św. Dymitra w dzielnicy Virona, gdzie od 8 września 2020 roku mirotoczy ikona Bogurodzicy. Cudowny zapach unoszący się od płaczącej ikony pozostał na długo w pamięci odwiedzających to miejsce. Mirotocząca ikona Bogurodzicy jest wielkim dobrodziejstwem i łaską daną od Boga Ateńczykom w trudnym czasie epidemii Covid-19.

Ostatnim punktem wizyty w Atenach było zwiedzanie starożytnego Akropolu.

Po tak wspaniałych atrakcjach ostatnie dni grupa z Polski spędziła przy zbiorach oliwek.

W czwartek nastąpiło oficjalne pożegnanie z ojcem Mojżeszem i bracią monasteru Paraklitu. Tygodniowy pobyt na tyle scalił Polaków z Grekami, że było to trudne rozstanie.

         Na pożegnanie ojciec Atanazy podarował Parafii Prawosławnej w Zgorzelcu relikwie św. Atanazego Wielkiego, z przesłaniem by jak najszybciej znalazły miejsce w nowobudowanej cerkwi.

Modlitwa na „zapomnianych” mogiłach

         Pierwsza niedziela po Wielkanocy nazywana jest „Niedzielą Antypaschy” lub „Niedzielą św. Tomasza”. W tym dniu od początku funkcjonowania parafii prawosławnej w Zgorzelcu rozbrzmiewają modlitwy o spokój dusz zmarłych. Szczególnie donośnie rozbrzmiewają one na cmentarzach wojskowych, dźwięcząc w trzech językach: greckim,  cerkiewnosłowiańskim i polskim.

         Z powodu pandemii i obostrzeń sanitarnych już drugi raz z rzędu tylko mieszkańcy Görlitz mogli odwiedzić cmentarze po niemieckiej stronie Nysy Łużyckiej. W „Paschalnym Tygodniu” na kwaterze żołnierzy greckiego IV Armijnego Korpusu, przy grobie prawosławnego kapelana ks. Nikodimosa Michailidisa i 130 żołnierzy wzniosło się Paschalne „Christos Anesti – Chrystus Zmartwychwstał”. Na cmentarzu Przymusowych Robotników i sąsiadującym obok cmentarzu Żołnierzy Radzieckich rozbrzmiało „Chrystos Woskresie”.

         W sam dzień Antypaschy, po modlitwie w cerkwi, proboszcz wraz z częścią przybyłych w tym dniu wiernych udał się na Cmentarz Żołnierzy Radzieckich na terenie byłego obozu jenieckiego Stalag VIIIA.

         W czasie II Wojny Światowej przez Stalag VIIIA przeszło około 120 tyś żołnierzy kilkunastu państw koalicji antyhitlerowskiej. Największa śmiertelność w obozie dotknęła żołnierzy radzieckich, których zginęło około 10- 12 tysięcy. Większa część z nich została pogrzebana w zbiorowych dołach, gdzie obecnie znajduje się cmentarz.

         Sam cmentarz jak i żołnierze tam pogrzebani zostali pozbawieni pamięci i honoru. Nie mówiąc już o chrześcijańskim pogrzebie czy też modlitwie. Niemieccy hitlerowcy traktowali ich gorzej zwierząt, pozbawiając ich ludzkiej godności. Stalin i władze Związku Radzieckiego ze swej strony pozbawiły ich godności uznając ich za zdrajców. Po wojnie pamięć o cmentarzu pozostała jedynie w pamięci współtowarzyszy nieludzkiej niedoli.

         W 1964 roku miejscowe władze uporządkowały cmentarz i otoczyły go betonowym ogrodzeniem. Uroczyste otwarcie miało nastąpić w roku następnym. Kombatanci francuscy, byli jeńcy Stalagu VIIIA poprosili by w czasie otwarcia cmentarza zaistniał akcent religijny. Ta sugestia tak nie spodobała się ówczesnym władzom radzieckim i polskim, że nikt oprócz Francuzów nie pojawił się tego dnia na tej nekropolii. Mimo tak nieprzejednanej pozycji władz , w tym miejscu rozbrzmiała w jęz. francuskim rzymskokatolicka modlitwa za zmarłych. Wmurowano także kamienną tablicę, która istnieje do dnia dzisiejszego.

         W późniejszym czasie nikt w sposób uroczysty nie sprawował tam nabożeństw aż do listopada 2003 kiedy to w sobotę św. Demetriusza prawosławni parafianie po raz pierwszy modlili się na tym miejscu. Dnia 11 kwietnia 2004 w niedzielę Antypaschy rozbrzmiewało „Chrystos Woskresie -Chrystus Zmartwychwstał”.

         Tradycyjnie i w tym roku nad żołnierskimi dołami, rozbrzmiewały paschalne pieśni. Parafianie według starej prawosławnej tradycji złożyli na grobach pisanki i kraszanki. W czasie gdy ks. Marek pozdrawiał przybyłych i zmarłych słowami „Chrystos Woskresie!”, rozległ się krzyk stada żurawi, które zaczęły krążyć nad cmentarzem. I  obecnym na modlitwie przypomniały się słowa piosenki z filmu Michaiła Kałatozowa „Lecą Żurawie” (1957).

Czasem wydaje mi się, że żołnierze,

którzy nie wrócili z krwawych pól bitewnych,

nie zostali nigdy pochowani,

lecz zamienili się w białe żurawie.

One od dawnych czasów do tej pory

lecą i nawołują nas swym głosem…

Мне кажется порою, что солдаты,

С кровавых не пришедшие полей,

Не в землю нашей полегли когда-то,

А превратились в белых журавлей.

Они до сей поры с времен тех дальних

Летят и подают нам голоса.

W uroczystości na Cmentarzu Żołnierzy Radzieckich uczestniczyła pani Kinga Hartmann- Wóycicka, prezes fundacji Pamięć Edukacji Kultura, Europejskie Centrum Pamięć, Edukacja, Kultura – Stalag VIIIA.

We wtorek – „radonica” proboszcz modlił się na cmentarzu żołnierzy II Armii Wojska Polskiego w Zgorzelcu gdzie spoczywa ich trzy i pół tysiąca. Wśród nich spory procent stanowią żołnierze prawosławni.